Ruta Vaqueira: entre chozos e brañas
Na área recreativa de Casariños (A Laxe) comenza unha ruta que nos conduce pola paisaxe da serra percorrendo breas transitadas dende a edade media por vaqueiros, camiñantes e arrieirros. Ás brañas acudían os vaqueiros co gando na temporada estival e foron construido chozos, currais e parideiras para abrigo.
Vadeamos o barranco de Fonte Uceira e a fermosa fervenza de Casariños, ascendendo hacia o mirador do sesteiro de Airoa seguindo os indicadores. Ao chegar a pontella de metal sobre o río Valdohome sorprendenos unha chan con zona de descanso, fonte e mesa. Hacia a esquerda desvíamonos para visitar os chozos do Corral do Porto, un conxunto etnográfico moi especial, ainda que nunca se fixo ningunha intervención de cuidado e mantemento das construccións, deixanos unha estampa fabulosa á beira do río.
Desandando o camiño continuamos dende a área de descanso hacia a Pedra de Abalar e a Casa dos Ladróns, final do noso sendeiro que nos deixa unha panorámica espectacular das chans da Serra do Suído.
Este e o territorio de Pepa A Loba, muller lendaria do S XIX en Galicia e desta serra, nada probablemente entre Couso ou Amoedo e que despois de pasar polo cárcere de Pontevedra por un crime que non cometeu, escapou ao monte e adicou a sus vida á busca de vinganza e de xustiza asaltando curas, ricos e criminais.
Tamén é posible sentir por estos camiños a presenza da pieira de lobos, muller lendaria dos nosos montes que vive cos lobos como consecuencia da acción dunha fada,
e sabe conducir unha manada de lobos que so atacarán para reparar unha inxustiza cometida por algún veciño do pobo.